ELVEDA GÜLSARI_Cengiz Aytmatov

✮✮✮✮

Tanabay ilçeye indiğinde, geceyi oğlunun evinde geçirmek niyetindeyken, gelininin söylediği sözlere katlanamaz ve geç bir saatte emektar atı Gülsarı’nın çektiği arabasıyla yola çıkar. Evine gece yarısı varacaktır ama işler planladığı gibi gitmez. Kendisi gibi atı Gülsarı da yaşlanmıştır. Yolun yarısına varmadan Gülsarı olduğu yere yığılır. Tanabay ıssız bir yerde kalmıştır. Hava da oldukça soğuktur. Bir ateş yakar ve paltosunu da Gülsarı’nın üzerine örter. Gülsarı son nefesini verinceye dek onun yanında bekler. Bu bekleyiş sırasında kimi tatlı kimi acı hatıralar canlanır gözünde. Gülsarı’yı savaştan döndükten sonra at korosında çalışmaya başladığında tanımıştır. Eşine ender rastlanacak değerli bir attır. Tanabay onunla çok yarışlar kazanır. Çok uzaktan görenler bile onu zarif ve hızlı koşuşundan tanırlar. Böyle meşhur olması üzerine parti ilçe başkanı onu binek atı olarak ister. Tanabay karşı çıkacak durumda değildir. Gülsarı sürekli kaçarak yılkıların arasına geri döner. Kaçmaması için ayakları demir kementlerle bağlanır, iğdiş edilir.  Tanabay onu bu halde görünce kendine hakim olamaz ve onu bu hale getirenlere ağzına geleni söyler. Tanabay koyun korosunda görevlendirilir. Yüz koyun için yüz yirmi yavru büyütecek ve koyun başına üç kg yün temin edecektir. Normal şartlar altında bile bunları gerçekleştirmesi çok zor iken o yıl kış erken gelir. Koyunlar ardarda doğum yapmaya başlarlar. Fakat açlıktan ve buz gibi soğuktan dolayı koyunların ve kuzuların birçoğu ölür. Ona koyunların kuzulayacakları zaman kullanması için tahsis edilen ağılın viran durumda olması, hava şartlarının bozukluğu, yardım için yanına verilen gençlerin işi bırakıp gitmeleri, her seferinde daha fazla ürün isteyen merkez yöneticilerinin problemlerine ilgisiz kalmaları moralini bozar. O günlerde teftişe gelen müfettişe patlar. Müfettişe yetkililer olarak sadece konuştuklarını, problemin çözümüne dair kafa yormadıklarını, hep daha fazla istemekten başka bir şey bilmediklerini söyler. Onlar için “yeni efendi” der. Tanabay bu sözleri üzerine devrim düşmanlığıyla suçlanır ve partiden atılır.