PALTO - BURUN_Gogol

✮✮

PALTO

Akakiy Akakiyeviç, mektupları temize çekmekle görevli, işyerinde sürekli ezilen ve dalga geçilen bir memurdur. Neredeyse paramparça olmuş paltosunu tamir ettirmek için terziye götürür. Terzi paltonun çok inceldiğini, dikiş tutmayacağını söyleyerek yeni bir palto diktirmesini tavsiye eder. Zar zor geçinen Akakiyeviç, biriktirdiklerinin üstüne noel ikramiyesinden gelen parayı ekleyerek yeni bir palto diktirir. Yeni paltosuyla çok mutludur. Lakin bu mutluluğu çok uzun sürmez. Bir gece evine dönerken saldırıya uğrar ve paltosu çalınır. Onu bulmak için yaptıkları da bir sonuç vermez. Hastalanan Akakiyeviç’in ölümünden bir süre sonra palto çalan bir gulyabani görülmeye başlanır. Her gece birlerinin paltosu çalınır.

BURUN

Berber Yakovleviç, bir sabah uyandığında, karısının pişirdiği ekmeğin içinde bir burun bulur. Bu burun, her hafta iki kere tıraş ettiği memur Binbaşı Kovalev’in burnudur. İvan Yakovleviç bu işe akıl sır erdiremez ama polisin burnu bulup kendisini suçlayacağı düşüncesiyle burundan hemen kurtulmak için onu nehre atar. Onu gören bir bekçi gizli işler çevirdiği düşüncesiyle yanına çağırır ve sorgulamaya başlar. Memur Binbaşı Kovalev ise bir sabah uyandığında, burnunun yerinde yeller estiğini fark eder. Yüzünü bir mendille örter ve emniyet müdürüne gidip derdini anlatmak üzere soluğu dışarıda alır. Sokakta burnunu gösterişli bir üniformanın içinde Danıştay üyesi olarak görür. Ona kendi burnu olduğunu söylese de bir sonuç alamaz. Eve döndükten biraz sonra onun burnunu bulan bir bekçi gelir. Kovalev'in  burnuna kavuşma mutluluğu pek uzun sürmez çünkü burnu yerine yerleşmemektedir. Doktor burnu tekrar takmanın belki mümkün olduğunu ama bunun burunsuz görünümünden bile kötü olacağını söyler. Bu sırada şehrin sokaklarında Kovalev’in kayıp burnuyla ilgili türlü hikâyeler, efsaneler dönmeye başlar. Burnun bir sokakta ya da bir parkta görüldüğü haberi insanların oraya akın etmelerine sebep olur. Kovalev bir sabah uyandığında burnunu yerinde bulur. Sanki hiç gitmemiş gibi, burnu, kanlı canlı orada, iki yanağının arasındadır. Keyfi yerine gelmiştir binbaşının, tam bu sırada kapıda beliren berber İvan Yakovleviç’e her zamanki gibi traşını yaptırır.

DR.JEKYLL VE MR.HYDE_R.L.Stevenson

✮✮✮✮

Hayatı konumuna yakışır şekilde, ahlaki açıdan kusursuz yaşamaya çalışan Dr. Jekyll, yaradılışının getirdiği, çevresi tarafından kolay kolay kabul edilmeyecek yanlarını bastırmaktan usandığı bir anda, kendini iyi ve kötü olmak üzere iki farklı karaktere ayıracak bir tıbbi yöntem geliştirir. Zamanla diğer karakter olan Mr. Hyde, kötülük arzusunun doyurulması ve yaşama sevinciyle gittikçe güçlenir. Dr.Jekyll ondan kurtulmaya çalışsa bile insani zayıflıkları baskın çıkar. Çareyi ancak kendi hayatına son vermekte bulur.

SATRANÇ_Stefan Zweig

✮✮✮✮

Dünya satranç şampiyonu Mirko Czentovic, New York'tan Buenos Aires'e giden bir gemide bulunmaktadır. Büyük bir şöhrete ulaşmış olmasına rağmen her konuda evrensel bir bilgisizlik içinde olduğu söylenir. Satranç dışında cahil, kaba saba, kendini beğenmiş bir tavırdadır. Açık vermemek için gazetecilerle veya çevresindeki insanlarla satranç dışında hiç konuşmamaktadır. Gün geçtikçe gemideki yolcular arasında bir satranç şampiyonu olduğu duyulmaya başlar. Bunu duyan petrol zengini olan McConnor, Czentovic'e para karşılığı bir el satranç oynamayı teklif eder. Dört beş kişilik bir ekiple oynadıkları ilk oyunu kaybederler. Yenilgiyi hazmedemeyen McConnor, Czentovic'e bir el daha teklif eder. Yeniden yenilgiye doğru giderlerken beklenmedik biri çıkagelir. Yapacakları hamlenin yanlış olduğunu, eğer bu hamleyi yaparlarsa birkaç hamle sonra yenileceklerini söyleyerek onları yönlendirir ve oyun berabere biter. McConner, adının Dr. B. olduğunu öğrendiği kişiye bir el tek başına Czentovic ile oynamasını, parasını kendinin ödeyeceğini söyler. Fakat Dr.B. utangaç ve pişman bir halde bunun imkansız olduğunu, 25 yıldır hiç satranç oynamadığını söyleyerek oradan ayrılır. Onu ikna etmesi için ekipten birini yanına gönderirler. Bu kişi Dr. B’nin hikayesini öğrenir.

Dr. B, seneler önce, babasıyla bir avukatlık bürosu işletirken, hükumetten gizli işler yaptığı gerekçesiyle tutuklanır. Yahudi olmasına rağmen çalışma kamplarına gönderilmez. Önemli bilgilere sahip olduğu düşünüldüğü için sürekli sorgulanır. Mekan ve zaman mefhumu kaybolur. Bir gün sorgu için beklediği odadaki askıda duran bir asker montunun içinde bir kitap görür ve onu çalar. Çok mutludur, zira geçen onca zamandan sonra ilk defa beynini çalıştıracak bir aktivitesi olmuştur. Hücresine geldiğinde kitabı açar ve onun bir satranç oyunları kitabı olduğunu görür. Başta hayal kırıklığına uğrasa da, sonraları ekmek içinden yaptığı taşları ve satranç tahtası olarak kullandığı kareli yatak örtüsü ile kitaptaki tüm oyunları oynamaya başlar. Zamanla tahta ve taşlara da ihtiyaç duymadan zihninde satranç oynamaya başlar. Fakat bir süre sonra bu bir saplantı halini almaya başlar. Tüm zamanını satranç oynayarak geçirmeye ve kendi kendisiyle oynamaya başlar. Lakin bu kez de kendi kendiyle oynarken yenildiğinde kendine kızmaya başlar. Oynarken gereğinden fazla heyecanlanmaktadır. Bir seferinde yine kendine karşı kaybedince sinir krizi geçirir ve eliyle camı kırarak elini keser. Sonra da hastaneye kaldırılır. Doktorun yardımıyla serbest bırakılır. Artık özgürdür, fakat bir daha satranç oynamamaya kararlıdır.

Israrlara dayanamayan Dr. B, Czentovic ile oynamayı kabul eder. İlk oyunda yenileceğini anlayan Czentovic pes eder. Bir el daha oynamak ister. İkinci oyunda ise Dr.B. gereğinden fazla heyecanlanmaya başlamıştır. Sinir krizi geçireceğini anlayınca kendine gelir ve oyunu bırakır.

GENÇ WERTHER'İN ACILARI_Geothe

✮✮✮

Yaşadığı bunalımlardan uzaklaşmak isteyen Werther, küçük bir yerleşim yeri olan Wahlheim’e yerleşir. Mektupla yaşadıklarını, buranın doğasını ve yeni tanıştığı insanları arkadaşı Wilhelm’e anlatmaya başlar. Arkadaşları gittiği bir partide soylu bir ailenin güzel kızı olan Lotte’ye rastlar ve daha ilk andan itibaren ona âşık olur. Werther her gün vadinin öbür ucuna Lotte’u görmeye gider. Lotte ise Albert adında biri ile nişanlıdır.  Albert işi gereği uzaklarda olduğu için onun yokluğunda Werther ve Lotte birçok kez bir araya gelir. Nişanlısı döndüğünde ise Lotte, yetişme tarzı ve etik değerlere verdiği önemin gereğince Albert ile evlenir. Werther bu aşktan vazgeçmesi gerektiğini düşünmeye başlar fakat ondan uzaklaşacak gücü kendinde bulamaz.  Werther’in aşk ve dostluk arasındaki sınırı aşmasından korkan Lotte, bir daha görüşmemeleri gerektiğini söyler. Werther, Lotte’ye bir veda mektubu yazarak yaşamına son verir.

PROFESÖR VE HİZMETÇİ_Yoko Ogawa

✮✮

Zeki bir matematikçi olan Profesör, yıllar önce ciddi bir trafik kazası geçirir. Bu yüzden kısa süreli belleği sadece son seksen dakikayı kaydedebilir. Profesör, ona bakmakla yükümlü genç bir bakıcı ve küçük oğlundan başka hiç kimseyle iletişim kuramamaktadır. Seksen dakikadan öncesini hatırlayamayan Profesör her sabah bakıcısıyla yeniden tanışır ve her seferinde aralarında naif bir ilişki filizlenir. Profesör kahvaltıda ne yediğini hatırlamıyor olsa da söz konusu matematiksel denklemler olduğunda beyni mucizevî bir şekilde çalışmaktadır. Bu denklemler Profesör’ün Kök ismini verdiği, bakıcının on yaşındaki oğlu ile kadına şiirsel ve korunaklı bir dünyanın kapılarını açmaktadır. Bu sıra dışı evde, üç kayıp ruh arasında soyut sayılardan daha da gizemli bir duygusal bağ kurulur.

VEJETARYEN_Han Kang

✮✮✮

Vejetaryen, üç bölümden oluşuyor. İlk bölümde, çok konuşmayan, eşinin isteklerini yerine getiren bir kadın olan Yonğhe, gördüğü düşler üzerine vejetaryen olmaya karar verir ve evdeki tüm hayvansal ürünleri poşetleyip çöpe atar. Eşinden, ailesinden ve çevresinden tepkiler görür. Gün geçtikçe zayıflar. Rüya görme korkusuyla uyuyamaz da. Bir akşam aile toplantısında babası zorla ağzına et sokuşturmaya çalıştığında eline geçen meyve bıçağı ile kendi bileğini keser.

İkinci bölümde Yonğhe’nin kız kardeşinin eşi, yani eniştesinin hikayesi anlatılır. Eniştesi, Yonğhe’nin vücudunda doğumundan kalan bir Moğol lekesi olduğunu öğrenir ve onu arzulamaya başlar. Uzun zamandır planladığı sanat çekimi için eşinden ayrılmış ve artık yalnız yaşayan Yonğhe’yi ikna eder. Kendinin ve Yonğhe’nin bedenini bitki ve çiçek figürleri ile boyayarak aykırı sahneler içeren bir video çeker. Fakat bu sahneler eşi tarafından izlenilir. Enişte ortadan kaybolurken Yonğhe akıl hastanesine yatırılır.

Üçüncü bölümde ise kız kardeşi, tüm yaşattıklarına rağmen Yonğhe’den vazgeçmez. Onu dinler ve anlamaya çalışır. Yonğhe yok olarak var olacağını, bir bitkiye dönüşeceğini düşünmektedir. Her türlü besini reddeder. Hastaneye kaldırılır.

SESSİZLİK_Şusaku Endo

✮✮✮✮

Portekizli rahip Rodrigues, misyoner yoldaşı Francisco Garrpe'yle birlikte çıktığı zorlu bir yolculuğun ardından Japonya'ya varır. Bir Hıristiyan, üstüne üstlük bir rahip için akıl almaz tehlikelerle dolu bu ülkeye gelmelerinin iki amacı vardır: Birincisi, türlü işkencelere maruz kalan Japon Hıristiyanların başıboş kalıp savrulmalarını engellemek; ikincisi ise hayranlık duydukları öğretmenleri Ferreira'nın, inancına ihanet etmesinin ardındaki gerçeği öğrenmek... Zulüm onlara hiç de uzak olmayan, eli kulağında bir gerçektir. Bir süre sonra Garrpe ile yolları ayrılır. Rodrigues artık bir başınadır. Onun Ferreira ile yüzleşmek üzere çıktığı bu yolculuk, sonraları kendisiyle, inancıyla ve Tanrı'sıyla yüzleştiği bir yolculuğa dönüşecektir. İnananlar zulme uğrarken Tanrı neden hâlâ sessizdir? 

KARILAR KOĞUŞU_Kemal Tahir

✮✮

Kemal Tahir, ölümünden sonra yayımlanan romanı Karılar Koğuşu'nda Malatya Cezaevi deneyimlerini, İkinci Dünya Savaşı yıllarının Türkiye’sini anlatmak için kullanır. Türkiye, İkinci Dünya Savaşı'na katılacak mı? Katılacaksa Almanların yanında mı müttefiklerin yanında mı yer alacak? Savaşın belirsizliği, insanları daha büyük bir sefalete sürüklerken Murat, mahkumların seslendikleri biçimiyle İstanbullu, hapis hayatının zorlukları içinde, giderek bayağılaşan, bayağılaştıkça her şeyi yapabilen insanların yaşamına tanık olur. Bu tanıklık, "kötü yola" düşmüş kadınların, cezaevine gelmesiyle yeni bir biçim kazanır. "Ahlak ve namus kavramları, para ve güç karşısında elden ele gezer bir haldeyken tutuklu olmakla özgür olmak arasındaki fark nedir?" diye sorar kendi kendine Murat. İdama mahkum edilen Hanım, Malatya Genelevi'nden gelen Tözey, Gardiyan Şefika ve küçük mahkum Aduş... Her birinin birbirinden farklı hikayesi, Murat'ın sorgulamalarıyla birlikte, okura, Anadolu kadınının hapisanede de bitmeyen çilesini anlatıyor.

ATEŞİN ŞARKISI_Tess Gerritsen

✮✮✮

Olaylar günümüzde Boston’da yaşayan keman sanatçısı Julia ile 2.Dünya Savaşı yıllarında Venedik’de yaşayan oldukça yetenekli bir genç olan Lorenzo ile ilgili bölümler halinde ilerliyor. Julia, bir konser sonrası Roma sokaklarında gezerken denk geldiği bir antikacıda, sayfaları artık dökülmeye yüz tutmuş bir müzik  kitabı satın alır. Kitabın içinde Incendio adında bir beste bulur. Boston'a döndüğünde beste üzerinde çalışmaya başlar. Hüzünlü, yas dolu bir melodiyle başlayan beste ilerleyen bölümlerde hızlanır ve neredeyse bir gerilime dönüşür. Julia besteye ayak uyduramaz, melodiye hakimiyetini kaybeder. Kendine geldiğinde üç yaşındaki kızı Lily’nin elleri kanlıdır. Yanlarında küçük bir bahçe çapası ve o çapayla öldürülmüş kedileri…Lily’nin elinde çapa varken kazayla kedinin üzerine düştüğünü varsayarlar. Julia beste üzerinde ikinci kez çalışmaya başladığında ise bacağına bir cam parçası saplanır. Julia, bestenin kızı Lily'de değişikliklere sebep olduğunu düşünerek besteyle ilgili araştırma yapmak üzere Venedik’e gider.  

Haziran 1938 yılında Lorenzo iyi bir müzisyen olarak yetişmektedir; ta ki tüm Avrupa'da başlayan savaş onları içine alana kadar. Ailesi 400 yıldır bu topraklarda yaşasa da Yahudidir ve onları zor günler beklemektedir. Ailesi ile birlikte toplama kampına götürülür. Krematoryuma atılan insanların çığlıklarını bastırmak için kurulan bir orkestrada çalmak zorunda kalır ve ölüler için bir beste hazırlar.